Anlayışlı Olmak

Ünlü bir tıp profesörü idi. Bir gün ziyaretime geldi. Ko­nuşuyorduk, bir çocukluk anısını anlattı. O zamanlar dedi, altı yaşındaydım. Fakir bir ailenin tek çocuğu idim. Babam bir fabrikada işçi idi. Zorlukla geçiniyorduk. Bir gün, aniden has­taIandı, Hakk’a göçtü. Annem bana bakabilmek için, evi ge­çindirebilmek için çalışmaya başladı. Evlere temizliğe gidiyordu. Yaşama şartlarımız daha da zorlaşmıştı. Bir gün sokakta oy­nuyorduk, arkadaşlardan birisi, birden hadi dedi şekerciye gi­delim, şeker alalım, ağzımız tatlansın. Bu teklif beni çok üzdü. Çünkü cebimde on para harçlığım yoktu. Arkadaşlar güle oy­naya şekercinin yolunu tutarken, ben parasızlığım nedeni ile orada kalakalmıştım. Düşündüm, aklıma bir fikir geldi, ben de eğildim yerden renkli cam kırıkları topladım. Şekerciye gidecek, para olarak ona renkli cam kırıklarını verecektim. Bu karardan sonra şekercinin yolunu tuttum. Dükkâna vardığımda arka­daşlarım şekerlerini almışlar, güle oynaya merdivenlerden ini­yorIardı. Son arkadaşım da indikten sonra, dükkâna girdim. Avucumdaki cam kırıklarını itina ile tezgaha bıraktım. Şekercinin yüzüne bakarak, amca dedim bu para ile ben de şeker alabilir miyim? Şekercinin gözleri, bir projektör gibi gözlerimin içini taradı. Anlamıştı. Tebessüm ederek, evlât dedi, bu verdiğin iyi para, bu para ile şimdi de, başka bir zaman da gelip şeker alabilirsin. Şimdi, seç bakalım, hangi şekerlerden istiyorsun? Biraz sonra ben de elimde şeker külâhı, sevinç içinde ar­kadaşlarımın arasına katılmıştım. O günü hiç unutmam. Benim için hayatımın en önemli günü idi. Eğer o gün şekerci, cam kırıklarını tezgaha bıraktığımda kızıp, öfkelenip hakaret etse idi, bağırarak beni dükkândan kovsa idi, her şey bitebilirdi. Ama beni anladı, olgunluk gösterdi, hareketimi hoşgörü ile karşıladı, arkadaşlarımın önünde beni küçük düşmekten kurtardı. Her zaman kendisini minnetle, şükranla, saygı ile anarım. Eğer bugün hastalarına faydalı olmak için çırpınan bir hekim ol­muşsam, bunu biraz da şekercinin o günkü anlayışına, olgun­luğuna, hoşgörüsüne borçlu değil miyim? İnsan hayatında öyle anlar oluyor ki, bazen bir insanı âbâd ediyor, bazen berbat ediyor. Stephan Zweig buna “insanlık tarihinde yıldızın parladığı anlar” diyor. Bir insanın, bir müessesenin, bir ailenin, bir or­dunun, bir toplumun kurtuluşu bazen bir anlık kararla, ama yerinde ve zamanında verilen bir kararla mümkün olabiliyor. Bugün koskoca bir tıp profesörünün başarısının arkasında bir şekercinin olduğunu okuyanlar hayret edebilir, inanmayabilirler ama, gerçek her zaman böyle olmuştur. Bazen bir mıh bir nal kurtarır, bir nal bir at kurtarır, bir at da bir orduyu kurtarır. Hayatta her şey birbirine öyle ince ipliklerle bağlı ki, o inceliği bir süre sonra göremeyenler, tesadüf deyip işin içinden çıkıyorlar. Hayatta bir tek tesadüf vardır. O da lügatlardaki tesadüf keli­mesidir. Muayyen sebeplerden, muayyen neticeler hâsıl olur. Hayatta tesadüfen olan hiçbir şey yoktur. Hayattaki bütün başarıların ve bütün başarısızlıkların arkasında belli sebepler vardır. Bazen bir tebessüm insanı bütün bedbinliklerinden kurtarabilir, intihardan döndürebilir. Ağır bir söz yüzünden, sağ­lığını kaybetmiş, hatta hayatını kaybetmiş insanlar vardır. Bir tebessüm bazen bütün dünyayı dolaşabilir. Japon dilinde basit, küçük, önemsiz, sıradan, alelâde gibi kelimeler yoktur. Onlara göre, her şey, ama her şey önemlidir. Hatta hayatî önemi haizdir. Sait Faik “Her şey bir insanı sevmekle başlar” der. Önemli olan o bir kişide başlayan sevgiyi, tıpkı denize atılan bir taşın meydana getirdiği halkaların büyüyüp büyüyüp bütün denizi kuşatması gibi, Muhammedî bir aşka dönüştürebilmek, bütün kâinatı tek istisna olmadan, insanı ile, hayvanı ile, bitkisi ile ve eşyası ile kucaklayabilmektir. Sevgi en yüce değerdir. Sevgi ile bakır altınlaşır. Bütün temiz, büyük, asil sevgiler, sonunda Allah’a ulaşır. Gönlünde sevgi olmayan bir insan bir posttan başka nedir?