Zaman bizim için, bir dakikası bile kaybedilmemesi gereken çok değerli bir emanettir. Yetişebilmemiz, gelişip, noksanla­rımızdan kurtulabilmek, fazlalıklarımızı törpüleyebilmek için, her anı değerlendirilmesi gereken muhteşem bir emanet... Her ânını bunun bilinci içinde geçiren, son gün geldiğinde tatlı, huzur dolu bir tebessümle. “Sen O’ndan razı, O senden razı olarak gir cennetime” sırrına mazhar olarak Hakk’a göçenler ne güzel insanlardır. Zaman bir emanettir, dedik; doğumla verilen, ölümle alınan, mukaddes bir emanet. Her an bir sınav içindeyiz. Bazı kimseler zaman için, “Akıp giden kum tanelerinin, altından yapılmış olduğu emanet” derler. Ben diyorum ki, zaman al­tından daha kıymetlidir. Kaybolan altın telâfi edilebilir ama kay­bolan, çarçur edilen, harcanan zaman bir daha geri gelmez. “Vakit öldürmek” diye bir tâbir vardır. Hayır, vakit öldürmek değil, vakti en güzel, en yararlı bir şekilde değerlendirmek önemlidir. Günümüzde özellikle radyo, televizyonlar, gazeteler önünde sınırsız, sorumsuz bir şekilde zaman kaybedilmekte, sanki binlerce yıl yaşayacakmışız gibi hareket edilmektedir. Tablalarında simit satan iki çocuğun birbirleriyle dalaşmaları bomba gibi haber diye sunulmakta, hiçbir işe yaramayan, kimseye ne dünyada, ne âhirette faydası olmayan ıvır zıvır işlerle o yüce emanete ihanet edilmektedir. Bir balon uçu­ruyorlar gündemi yakalamak diye... Lâf! Ne gündemini yaka­layacaksın kardeşim? Sen, kendi varlığının, varoluşunun far­kında mısın acaba? Her gece yatarken Hz. Ömer gibi, kendi kendine, “Bugün Allah için ne yaptın?” diye sorabiliyor musun? Her an kendini sorguluyor musun? Niçin dünyaya geldim, varoluşumdaki amaç nedir? Nasıl bir yaşama üslûbuna kavuşmalıyım ki, son ânım geldiğinde, feryatlar koparıp, eyvah yanlış yaşadım, bana Yüce Rabbimin emaneten verdiği süreyi kaybettim, yazıklar olsun diye feryâd-ü figan koparmayayım... diye kendine soruyor musun?

Yirmi dört saati yaşamak büyük bir olaydır. Onun her ânını kıymetlendirebilmek başlı başına bir sanattır. İnsanlar, zaman yetişmiyor, yirmi dört saat az geliyor diye sürekli şikâyet edi­yorlar. Sonra da onu rezil etmek, sorumsuzca harcamak için ne mümkünse yapıyorlar. Bakın çevrenize, siz de müşahede edin.

Resûlullah Efendimiz, “Allah’ım, faydası olmayan ilimden sana sığınırım.” buyuruyor. İşe yaramayan, faydası olmayan, ıvır zıvırla dolu bir kafadan kendine ne hayır gelecek, ailesine, ülkesine ve bütün insanlık âlemine ne hayır gelecek? Önemli olan, az, temiz, sağlam kaynaklardan bilgi edinerek onları ya­şamak, uygulamak, aile hayatımızda, iş hayatımızda, sosyal ha­yatımızda öğrendiklerimizin ve söylediklerimizin canlı bir örneği haline gelmektir. Yunus, “İlim ilim demektir, ilim kendin bil­mektir, sen kendini bilmezsin, ya nice okumaktır.” der. Ken­dini tanımadıktan, bildiklerini yaşamadıktan sonra, okunanların, öğrenilenlerin ne faydası vardır? Bu yaşa geldim, yaşamadığım, öğrenip de uygulamadığım hiçbir hususu, ne yazdım, ne ko­nuştum. Hayatta en çok dikkat ettiğim, üzerinde titizlikle dur­duğum bir konudur bu. Aksini iddia eden varsa buyursun, hodri meydan.

Bir gün gönül dostlarından birine, elinde çocuğu ile bir kadın gelir. “Efendim,” der, “çocuğum her gün bal yiyor, ishal oldu. Bir türlü iyileşemedi. Kaç doktora gittim. İlaçlar aldım, olmuyor, olmuyor. Ne olur Allah rızası için bir dua buyursanız da çocuk iyileşse.” O zat, başını öne eğer, bir süre düşünür. Sonra, “Kırk gün geçince çocuğu getir.” der. Kadın gider. Aradan kırk gün geçer. Tekrar gelir. Çocuk biraz daha zayıflamış, yüzü biraz daha sararmıştır. Gönül dostu, çocuğu karşısına alır; sevgiyle, şefkatle yüzüne bakar ve “Güzel evlâdım, artık bal yeme olur mu?” der. Çocuk edeple cevap verir: “Peki efendim,” der, “söz veriyorum, bir daha bal yemeyeceğim.” Anne hayretler içindedir: “Madem, söyleyeceğiniz bir cümle idi, niye kırk gün önce geldiğimizde söylemediniz? Çocuk beyhude yere kırk gün daha ıstırap çekti. Yazık değil mi?” Allah dostu, “Ah efendim,” der, “haklısınız ama, bunu kırk gün önce söyleyemezdim. Çünkü o zaman ben de her gün bal yiyordum. Eğer söyleseydim etkisi olmazdı. Bu kırk gün içinde nefsimde denedim. Acaba bal yemeden de durabilecek miyim, dedim. Baktım oluyor, ben de o zaman söyledim.” der.

Kendi uygulamadığı, yaşamadığı veya yaşayamadığı hu­susları başkalarından istemek, beklemek gafletten başka nedir? Kendi sigara içen bir kimse, evlâdına, “Aman yavrum, sakın içme, şöyle şöyle zararları oluyor.” derse, ne dereceye kadar etkili olabilir? Yaşadığım yıllar bana şunu öğretti: Kendi gönül dünyası, aile hayatı perişan olan bir kimse, aile mutluluğu şöyle olmalı, böyle olmalı diye konuşmaya başlarsa, çevreden alay dolu bakışlara muhatap olması kaçınılmaz bir sonuçtur. Al­danışların en acısı, insanın kendi kendini aldatmasıdır. Kâinatın Efendisi, “Allah’ım, beni bir an, bir andan da kısa bir zaman nefsime bırakma.” buyuruyor. Hayat öyle kısa ki, küçük he­saplarla, kısır çekişmelerle kaybedilecek zaman yok. Geldik gidiyoruz. Yetişmemiz, tekâmül etmemiz, her gün biraz daha iyiye, biraz daha güzele gidebilmemiz için bize verilen zaman, mühlet, o kutsal emanet ne kadar kaldı bilmiyoruz. O halde onu en güzel şekilde değerlendirelim. İshak Peygamber, “Yol uzun, yük ağırdır, bu yükle bu yola tahammül edemezsiniz, yüklerden kurtulunuz.” buyuruyor. Nedir bu yükler, onlardan kurtulmak nasıl olur, biraz olsun düşünelim. Biz bu dünyaya, ayrıntılarla uğraşmaya, ıvır zıvırla hayatımızı doldurmaya gel­medik. Kâinat çapında bir görevimiz var: Aslımızı bilmek, bul­mak ve olmak, fıtratımıza uygun yaşamak. İnanıyorum ki in­sanın başına ne geliyorsa, fıtratın kanunlarına aykırı yaşa­maktan geliyor.

Her işin sonunda hesap var. Biz, bu dünyaya başıboş gönderilmedik. Bir gün, her sözün, her davranışın, her dü­şüncenin hesabı muhakkak verilecek. Asıl çabamız, hep o büyük güne hazırlık için olmalı değil mi? Bu ağır yükün altından kalkabilmek için, her ânımızı son derece dikkatli kullanmak zorunda değil miyiz?