Sayın Ömer Erkul,

10.2.2007 tarihli mailinizi aldım.

Kıymetli yavrum, mailin herkesi uzun uzun düşündürecek, detaya inen, çok ince meselelerle dolu. Ben şahsen kendi görüş açımdan birtakım kitabi bilgilerle bu çok hassas, çok derin konuların tartışma konusu yapılmasına karşıyım. Çünkü bu sözlerin hiç kimseye bir güzellik, bir yücelik kazandıracağına inanmıyorum. Bir “İlm-i Ledün” var. İlm-i Ledün tahsil edilmeden, sindirilmeden, tamamen hazmedilmeden, yaşantıya dönüştürülmeden birtakım ansiklopedik laflar etmenin insana hiç ama hiçbirşey kazandırmayacağına hatta bazı yönleriyle zararlı olacağına inanıyorum. Onun için buyurduğunuz hususlar hakkında nüanslara inerek ince ince cevaplar vermeyi de uygun görmüyorum. Biz kimiz, evvela bunu cevaplamak gerekiyor? Kendimizi ne sanıyoruz? Ansiklopedilerde para için, şöhret için yazılan kitaplarda Vahdet-i Vücut panteizm ile özdeş tutuluyor, öyle gösteriliyor. Bu çok yanlış bir tanım. İlm-i Ledün tahsil etmeyen bir kimseye bunu anlatamazsınız. Tahsil eden kimseye de zaten anlatmaya gerek kalmaz. Bir söz vardır: “Söyleyen bilmez, bilen söylemez” derler. Acaba biz neyi biliyoruz ki? Bütün incelikleriyle, bütün edebiyle acaba abdest almayı biliyor muyuz? Yemek yemeyyi biliyor muyuz? Oturup, kalkmayı biliyor muyuz? Çarşıda alış-veriş etmesini biliyor muyuz? Büyüklere nasıl hitap edilir, küçüklerle nasıl konuşulur biliyor muyuz? Para harcamasını biliyor muyuz? Herşeyi bir tarafa bırakalım. Evdeki telefonumuz çaldığı zaman ne yapacağımızı, nasıl cevap vereceğimizi biliyor muyuz? Bir hasta ziyaretinde nasıl davranılır, nasıl konuşulur biliyor muyuz? Bu misaller sabaha kadar sürebilir. Ben bu durumları henüz geometrik şekilleri tanımayan, kerat cetvelini bilmeyen bir kimsenin matematik ihtisası yapmak istemesine benzetirim. Ne olur, haddimizi bilelim, cürmümüzü bilelim. Boyumuzdan büyük işlere karışmayalım. Yavaş yavaş ilerleyelim. Mana denizinde kulaç attıkça yepyeni güzelliklerle karşılaşırız. O zaman görürüz ki vaktiyle bizi titreten problemler çözülüvermiş. Meseleler hallolmuş, aydınlığa kavuşmuş. Aman dikkat edelim. Diyeceklerim bu kadar. Sonsuz sevgiler, saygılar.

Sabri Tandoğan

Sayın Sabri Tandoğan'ın cevaben yazdıkları :