HİKMET NEDİR, KİMLERE NASİP OLUR?
Kıymetli yavrum,
Hikmet, eşyanın hakikatine ve gizli mânâsına sevgiyle ulaşabilmedir. Bilinme­yene değil, bilinemeyene varabilmedir. Hikmetle kalpte bir nur doğuyor ki, Hak’la bâtıl onunla ayrılıyor. Keza, güzelle çirkin, asille bayağı, temizle kirli, ışıkla karanlık arasındaki fark onunla ortaya çıkıyor, aşikâr oluyor. İlâhi ahlâkla ahlâklanmış oluyoruz. Hikmetle insanların toplum içindeki şerefi yükseliyor, sultanların ulaşamadığı sevgi, saygı ile çepeçevre sarılıyor. Hikmetin kay­nağının dokuzu uzlette, biri sükûtta gösteriliyor. İlim meclis­lerinde oturarak, Allah dostlarının sohbetini dinlemek, tefekkür etmek, eşyanın hakikatini görmeye çalışmak, edepli olmak, zarif olmak, saygılı ve ince olmak, her zerrede Hak’kı müşahedeye çalışmak, Yunus’un dediği gibi “Benim bir karıncaya ulu naza­rım vardır” dikkati ve uyanıklığı, hayreti ve hayranlığı içinde olmak, bizi adım adım hikmete götürür. Hikmet bir aşktır, ya­şanan bir hâldir. Ancak kalp ve kafa, kirlerden, günahlardan, basit ve küçük işlerden, hesaplardan, önyargılardan, anlamsız takıntılardan kurtulduktan sonradır ki, kalpte hikmet güneşi doğ­maya başlar. Allah’tan hikmet isteyen, hikmetin kaynağı olur. Bir Allah dostuyla kaynaşan insan, onun himmetiyle, görür ve bilir bir insan olur. Allah’ın ahlâkı ile ahlâklanır. Kalbi gaflete düşü­ren, bazen tamamen öldüren meşguliyetlerden uzaklaşır. Hik­met gelince, kin, haset, fesat, kıskançlık, çekememezlik gider. Hikmetle insanın gözlerine doğruyu görmek hassası ihsan edilir. Her şeyin hakikatini görmeye başlar. İnsan hikmete ulaştıkça yüklerden kurtulur. Yol uzun, yük ağırdır. Bu yükler atılmadıkça insan ezilir onların altında. Dayanamaz. Katlanamaz.
İlim meclislerinden, sohbetlerden en çok istifade edenler, orada en çok tevâzu ve edep içinde, saygıyla, efendice otu­ranlardır; incelik ve mahviyet gösterenlerdir. İlâhi rahmet, say­gılı, mütevâzı, edepli insanların gönlüne yağar, kalbi kırık, gönlü mahzun olanlara nasibolur. Hak indinde en mübarek sıfat mah­viyet ve tevâzudur; kim Allah için tevâzu gösterirse, Allah onun kadrini yüce kılar. Allah kıyamet gününde ancak kendi rızası için yapılan amelleri kabul eder. Her kim Allah için ihlâsla kırk gün amel ederse, onun kalbinden lisanına hikmet pınarları akar. Allah’tan gayri her şeyi kalpten atarak Cenab-ı Hak’tan bir an bile olsa gaflet etmemeye çalışmak, hikmete giden en güzel yoldur. Hürmet getiren, hürmet götürür.