ABRİ BABA'DAN DÜŞÜNDÜREN BİR SOHBET
AYDIN KİMDİR?
Kıymetli yavrum,
Günlük hayatta özellikle basında sık sık karşımıza bir kavram var. Aydın, aydınlar, biz aydınlar... Hani bir söz vardır, “Şeyhin kerameti kendinden menkul” derler. Bazı kimseler de kendi kendilerine gelin güvey oluyorlar, hemen aydın sıfatını benimsiyorlar. Sonra aydın, aydınlar, biz aydınlar sözlerini papağan gibi tekrarlayıp duruyorlar. Ama dikkat buyurun onlara aydın diyenler yine kendileri. Bazen de pek fiyakalı, pek tantanalı bir şekilde “aydınlar bildirisi” yayınlıyorlar.

Bu patırtı gürültüyü, bu toz duman içerisinde çıkartılan çığlıkları bir yana bırakıp da şöyle sükûnetle, rahatça objektif bir tavır içinde olaya bakacak olursak ne görürüz, şimdi bunu irdeleyelim.

Vaktiyle benim ilk gençlik yıllarımda ortaokul, lise mezunları kendilerini aydın sayıyorlardı. Sonra şartlar değişti. Çıta yükseldi. Bu sefer üniversite mezunları kendilerini aydın saymaya başladılar. Artık günümüzde çıta biraz daha yükseldi. Bu gruba yüksek lisans yapanlar, doktora yapanlar dâhil oldu. Bazıları aydın kelimesi ile yetinmiyorlar; “biz entelektüeller” diyorlar. Olayı biraz daha inceleyecek olursak ne görürüz? İşin özünde yatan gerçek nedir? Her okumuş yazmış, mevki makam sahibi olmuş veya bilim alanında kariyer yapmış insan acaba aydın mıdır? Bir kimse, değil üniversite bitirmek, o üniversitede profesör dahi olsa biz ona aydın diyebilir miyiz? Okumak, yazmak, bilimsel kariyer sahibi olmak, eğer o insana, duyan, düşünen, hisseden, muhakeme eden, mukayese eden, soran, araştıran, inceleyen bir insanın vasıflarını kazandırmıyorsa neye yarar? İşte önemli olan nokta burasıdır. Sağdan soldan okuduklarını, işittiklerini, üzerinde durmadan, tefekkürünü yapmadan papağan gibi tekrarlayan bir insan, velev ki üniversite profesörü dahi bile olsa neye yarar? O insanın kendisine, ailesine, milletine ve bütün insanlığa ne faydası vardır? Olaya bir takım kisveleri, resmi sıfatları bir kenara bırakarak objektif olarak bakmak gerekiyor. Kur’an'ı Kerim’de birçok ayetlerde “Düşünenler için ibretler vardır” denilerek insanlar sürekli olarak düşünmeye, tefekkür etmeye, muhakeme ve mukayese etmeye çağırılır. Büyük Yunus;

“İlim ilim demektir,
İlim kendin bilmektir.
Sen kendini bilmezsin,
Ya nice okumaktır?”

diyor. Biz ne zamandan beri bir takım beylik sözleri gerekli gereksiz tekrarlayan kimselere aydın demeye başladık.

Çok gençtim. Bir Anadolu kasabasında tanıdığım yaşlı bir kimse; “Evladım,” demişti. “Allah bu milleti aydın geçinenlerin şerrinden korusun.” Eskiden aydın denilmezdi, “münevver” denilirdi. Münevver tenvir edilmiş, aydınlanmış, ışıkla dolu insan demekti. O sözü beğenmedik bıraktık. Bir gün şair Orhan Veli ’ye sorarlar: “Siz hiç münevver gördünüz mü?” “Evet,” der Orhan Veli başını kaşıyarak. “Ben çocukken bizim mahallede Münevver abla vardı. Sonra gelin oldu gitti. Bir daha da görmedim.” Aslında Orhan Veli’nin sözünde hem ince, hem acı bir alay vardı. Rahmetli Şair şimdiki sözüm ona şairleri görse kim bilir ne derdi?

Senelerce senelerce evveldi. Küçük bir çocuktum. Rahmetli babaannem beni çok düşündürürdü. Onun manevi güzelliği, beyaz bir kâğıt gibi sessizliği beni ürpertirdi. Onun karşısında tarifi imkânsız heyecanlar duyardım. Babaannem yirmi beş yaşında dul kalmıştı. Rahmetli dedem o sıralar ortalığı kasıp kavuran İspanyol nezlesi salgınında hastalanmış, Hakka göçmüştü. Babaannem o sırada beşinci çocuğuna hamileydi. Hiç panik yapmamış, olayı sükûnetle karşılamıştı. “Allah verdi, Allah aldı. Biz ne diyebiliriz.” Demişti. Dikiş dikerek, o zamanlar pek meşhur Antep işleri işleyerek çocuklarını beslemiş, büyütmüş, okutmuş, evlendirmişti. Son olarak da beni yetiştirdi. Rahmetli annem edebiyat öğretmeni idi. Sabah erkenden okula gider, benimle babaannem meşgul olurdu. Ne zaman annem kapıda görünse şartlar ne olursa olsun babaannem edeple saygıyla ayağa kalkar gelinini selamlardı. Rahmetli annem, “Aman” derdi. “Sevgili anneciğim, zahmet buyurmayın. Ben sizin evladınızım. Ne olur rahatsız olmayın.” Babaannem cevap verirdi. “Ben,” derdi. “Gelinime ayağa kalkmayacağım da kime kalkacağım?” Şimdi televizyonlarda cadı kaynana rolünde bir “Kuduruk Semra” türetildi. Yeni yetişip gelen kız çocuklarını ileride birer kaynana düşmanı yetiştiren bir zihniyet, çocuklarımızın beynini yıkıyor, ruhunu kirletiyor. Bir Allah’ın kulu çıkıp da “Yeter senden çektiğim, ey tersi dönmüş ahmak” demiyor. Sessizlik, hep sessizlik. Nesiller elden gidiyor, memleket elden gidiyor, yine sessizlik, yine sessizlik. Rahmetli Mehmet Akif ne güzel söylemiş;

“Üdebanız hele gayetle bayağı mahlûkat,
Halkı irşad edecek, öyle mi bunlar heyhat.
Şimdi Allah’a söver, sonra biraz bol para ver,
Hiç utanmadan gider, protestanlara zangoçluk eder.”

Aydın nerede, nasıl yaşıyor, bulsak da gidip ellerini öpsek.

İki yüz yıldan beri Türk toplumu tarihte bir örneği görülmemiş aydın ihaneti içinde. Sözüm ona kendilerine aydın diyen öyle kimseler türedi ki, bilime düşman, tarihine düşman, sanatına düşman, dinine, geleneklerine düşman, ailesine düşman, eşine düşman, çocuklarına düşman ve hatta kendisine düşman. Bize okullarda Fikret vatanperver şair, milliyetçi şair, büyük şair diye okutuldu. O sıralar bir şeyden haberimiz yoktu. Hep uyutulduk. Bir gün Allah gözlerimizi açtı, gerçeği gördük. Ürperdik, titredik. Bence Osmanlı Devleti’nin en muhteşem padişahına, Sultan Abdülhamid ’e bir ermeni suikastçı öldürmek amacıyla tuzak hazırlıyor. Bir anlık gecikmeyle “Allah’ın hikmeti olarak” padişah kurtuluyor. Fakat Fikret üzgün. Fikret perişan. Padişahına suikast yapan bir ermeni teröristi; “Ey şanlı avcı” diye nitelendiriyor ve oturup, “Bir Lahza-i Teahhür” şiirini yazıyordu. İşte böyle aydın geçinen kimseleri okuyarak bu günkü sözüm ona aydınlar ortaya çıktı. Aydın olmak güç iş, çetin iş. Bir ömür boyu son nefese kadar çalışma, aşk, heyecan, gayret istiyor. Bilgisi olan fakat şahsiyeti, karakteri olmayan bir insana siz aydın diyebilir misiniz? Çıkarı için, menfaati için, bir takım kimselere uşaklık yapan sözde kalemşörlere, sözüm ona yazarlara siz aydın diyebilir misiniz? Eğri oturup doğru konuşalım. Bu gün Türkiye ne çekiyorsa, yetiştirdiği sahte, çeyrek aydınlardan çekiyor. Onlar iyiye düşman, güzele düşman, asil, büyük, yüce olana düşman, yalnız kendi çıkarlarına, kendi menfaatlerine dost kimseler. Siz söyleyin Allah aşkına, biz bunlara nasıl aydın diyelim? Allah memleketimizi böyle sahte aydınlardan korusun.
SABRİ TANDOĞAN
AZİZ RUHLARINA FATİHALARLA...