.
AREFE GÜNÜ VE BAYRAMIN FAZİLETİ
Salih Aydın

Biz Müslümanlara verilen en değerli zamanlardan birileri hiç kuşkusuz ki arefe günleri ve bayramlardır. Bu günler bizlere ilahi birer lütuf olarak verilmişlerdir. Bu günler rahmeti ilahinin üzerimize aktığı günlerdir. Bu günlerin kıymet ve önemini çok iyi bilmeli ve elden geldiğince değerlendirmeye çalışmalıyız.



Arefe Günü'nün Fazilet ve Önemi



Allah (cc) hiçbir günde Arefe günündeki kadar çok kişiyi cehennemden azat etmez..

• Arefe günü, kalbinde zerre miktar iman olanlar dahi bağışlanır
Nafi’ yolu ile gelen bir rivayette; İbn-i Ömer (ra), Resulullah (asm) Efendimiz’den şöyle dinlediğini anlatmıştır:
“Cenab-ı Hakk arefe günü kullarına bakar; onlardan kalbinde zerre kadar iman bulunan kimseyi dahi bırakmadan bağışlar.”
İbn-i Ömer’e (ra) şöyle sordum:
“Bütün insanları mı, yoksa yalnız Arafat’ta bulunan kimseleri mi?”
Şöyle dedi:
“Bütün insanları…” (Gunyetü’t Talibin_ Abdül Kadir Geylani)

• Allah hiçbir günde arefe günündeki kadar çok kişiyi cehennemden azat etmez
Cabir (ra) Resulullah (asm) Efendimiz’in şöyle buyurduklarını anlatmıştır:
Arefe günü olduğunda, Cenab-ı Hakk dünya semasına iner. Orada meleklerine övünerek hacıları gösterir. Allah-ü Teâlâ onlara şöyle buyurur:
“Ey meleklerim, kullarıma bir bakın. Nasıl da ta bana uzak illerden toz toprak içinde, saçları başları dağınık bir halde geldiler. Bu halleri ile onlar, rahmetimi ummakta; azabımdan dahi korkmaktadırlar.
Ziyaret edilene düşer ki: Ziyaretçisine ikram eyleye. Misafir edene düşer ki: Misafirlerine ikram eyleye. Şahit olunuz onları bağışladım. Onların yerlerini cennet eyledim.”
Melekler derler ki:
“Onların arasında biri var ki, yalancılıktan bu işi yapar. Falan kadın da öyle…”
Allah-ü Teâlâ şöyle buyurur:
“Onları da bağışladım…”
“Allah hiç bir günde, Arefe günündeki kadar bir kulu ateşten çok azad etmez. Allah (cc) mahlûkata rahmetiyle yaklaşır ve onlarla meleklere karşı iftihar eder ve:
“Bunlar ne istiyorlar?” der. (Müslim)

• Şeytanın arefe gününde olduğu kadar hakir ve zelil olduğu başka bir gün yoktur
Hibetullah (ra), Talha Bin Abdullah (ra) yolu ile gelen rivayette; Resulullah (asm) Efendimiz’in şöyle buyurduğunu anlattı:
“Arefe gününde olduğu kadar iblis daha küçük, daha hakir, daha zelil ve daha kindar görülmez. Bunun sebebi de: O gün hacılara gelen rahmet ve günahlarının bağışlanmasıdır.
İblis, bir de Bedir gazasında gördüğü şeyden ötürü öyle görülmüştür.” (Gunyet’üt Talibin_Abdül Kadir Geylani)

• Arefe günü faziletçe Cuma gününe denktir
Talha Ebu Ubeydullah İbni Küreyz (ra) anlatıyor:
“Resulullah (asm) buyurdular ki;
Günlerin en efdali Arefe günüdür. (Faziletçe) cumaya muvafakat eder. O, Cuma günü dışında yapılan yetmiş Haccdan efdaldir. Duaların en efdali de Arefe günü yapılan duadır. Benim ve benden önceki peygamberlerin söylediği en efdal söz de: “Lailahe illallah vahdehu la şerike lehu. (Allah birdir, ondan başka ilah yoktur, O’nun ortağı da yoktur.) sözüdür.” (Kütüb-i Sitte)



Dini bayram nedir?

Bayram, “ferah ve sevinç günü” manasına gelir. Dini bayramlar ise, yeryüzünde yaşayan çeşitli dinlere mensup toplulukların belli bir tarihte, bir veya birkaç gün sevinç gösterileriyle kutladığı günlerdir. Bu bayramlara özel ibadetler vardır.
İslâm dininde Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı olmak üzere iki büyük dini bayram vardır:
“Peygamberimiz (asm) Medine’ye hicret ettiklerinde, Medinelilerin eğlendikleri iki günleri vardı. Hz. Peygamber (asm):
“Bu günler nedir?” Diye sorduğunda Medineliler:
"Biz cahiliyet döneminden beri bu günlerde eğleniriz." dediler.
Bunun üzerine Peygamberimiz:
"Allah size, o iki gün yerine daha hayırlı iki bayram vermiştir. Bunlar Ramazan ve Kurban Bayramları'dır” buyurmuştur.” (Ebû Dâvûd)
Ramazan ve Kurban Bayramları hicretin ikinci yılından itibaren kutlanmaya başlanmıştır. Dini bayramlar ulusal bayramlardan farklı olarak ay takvimine göre düzenlendiğinden her yıl bir önceki yıldan 10 gün erken gelirler.
Bayramın ilk gününden önceki güne arefe denir. Arefe gününde yapılan ibadetler çok makbuldür.
Ramazan Bayramı, Şevval ayının birinci günü başlar, üç gündür. Kurban Bayramı, Zilhicce'nin 10. günü başlar, dört gündür.
Dinî bayramlar Allah'ın, kendini haramdan koruyan ve yaptıkları ibadet ve tövbelerle günahlarından temizlenen Müslümanlara hediyesidir. Çok güzel faydalar için verilen dini bayramlar başta Kur'ân-ı Kerim'in önemle bahsettiği “kardeşliğin” pekişmesi için güzel bir vesiledir. Çünkü dargınlıklar, küslükler son bulup yeni kaynaşmalara yol açar. Ve bayramlar sebebiyle, Kur'ân-ı Kerim'de:
"Allah'tan korkun ve akrabalık bağlarını kesmekten sakının." (Nisa, 1) ayetiyle öneminin çok büyük olduğu ifade edilen “sıla-i rahim (hısım akrabayı ziyaret etme)” ibadeti yerine getirilir.



Bayram gününün kıymeti nedir?

Hadis-i şeriflerden Allah (cc) katında bayram gecesi ve gününün kıymetinin yüksek olduğu anlaşılmaktadır.
“Allah, Ramazan ve Kurban bayramı günlerinde yeryüzünde rahmetiyle tecelli eder. Öyle ise namaz ve ziyaret için evlerden dışarıya çıkın ki, rahmet size dokunsun." (İbn-i Asakir)
Peki bayramın kıymetini idrak ve feyzinden istifade edebilmek için neler tavsiye edilmiştir?
Bayram gecesi ibadet edin
Peygamber Efendimiz (asm) bayramdan bir gün önceki geceyi ibadetle geçirenin kalbinin ölmeyeceğini buyurmuşlardır.
“Kim Ramazan ve Kurban Bayramı gecelerini sadece Allah’tan sevap almayı umarak ibadet ve taatle geçirirse, kalplerin öleceği gün onun kalbi ölmez.” (İbn-i Mace)



Kurban Bayramının İlk Gecesi Nasıl Değerlendirilmelidir?

Allah'ın üzerine yemin ettiği mukaddes ON GECE'nin onuncusu Kurban Bayramı'nın ilk gecesidir. Yani Arefe günün ile Kurban Bayramı arasındaki gecenin değerlendirilmesinde çok büyük faziletler vardır..

Bayram gecesini ibadetle geçirenin kalbi ölmez

“Kim Ramazan ve Kurban Bayramı gecelerini sadece Allah’tan sevap almayı umarak ibadet ve taatle geçirirse, kalplerin öleceği gün onun kalbi ölmez.” (İbn-i Mace)

Bu gece yapılan tövbeler redolunmaz

“Rahmet kapıları dört gece açılır. O gecelerde yapılan dua, tövbe reddolmaz. Ramazan Bayramı'nın ve Kurban Bayramı'nın birinci geceleri, Berat gecesi ve Arefe gecesi.” (İsfehani)

Bu gece yapılan dualar geri çevrilmez

"Şu beş gecede yapılan dua geri çevrilmez. Regaib gecesi, Berat gecesi, Cuma gecesi, Ramazan ve Kurban Bayramı gecesi." (İbni Asakir)

Bayram sabahı Allah’tan dilediğinizi isteyin
Peygamber Efendimiz (asm) oruç ve ibadetlerle temizlenmiş kulların bayram namazında Allah'tan dilediklerini istemelerini bildirmiştir.
“Bayram sabahı Müslümanlar, namaz için camilerde toplanınca, Allah-ü Teâlâ, meleklere, “İşini yapıp ikmal edenin karşılığı nedir?” diye sorar. Melekler de, “Ücretini almaktır” derler. Allah-ü Teâlâ da, “Siz şahit olun ki, ramazandaki oruçların ve namazların karşılığı olarak kullarıma kendi rızamı ve mağfiretimi verdim. Ey kullarım, bugün benden isteyin, izzet ve celâlim hakkı için istediklerinizi veririm” buyurur”(Beyhaki)
Bayram günü sevinçli olun
Bayram günü müminlerin Allah’a olan itaatlerine bir mükâfat günüdür. Allah’a itaat edenlerin günahları affolunmuş ve onlara bayram hediye edilmiştir. Demek ki bayram Allah'a itaat edenler içindir. Tuttuğu oruç ve yaptığı ibadetlerle Allah'ın rızasını kazanmış, günahları dökülmüş olan kimse Allah’ın hediyesi olan bayram günü sevinç ve sürur içindedir.
“Ramazan Bayramı günü olunca melekler, yollara durup:
"Ey Müslümanlar Topluluğu! Cömert olan Rabbinize koşunuz, o iyilik eder ve bol ihsanda bulunur. Siz gece ibadet etmekle emredildiniz, yaptınız, gündüz oruç tutulmakla emredildiniz, tutunuz ve Rabbinize itaat ettiniz, mükâfatınızı alınız" diye seslenirler. Onlar namazı kılınca bir münadi şöyle seslenir:
"İyi dinleyiniz, Rabbiniz sizi bağışladı. Evlerinize, doğru yolu bulmuş olarak dönünüz. Bayram günü mükâfat günüdür. Bugün gökte “mükâfat günü” olarak isimlendirilir." (Taberani)
Bayram günü dışarı çıkın
Peygamber Efendimiz (asm) Allah’ın Bayram günü yeryüzüne rahmetiyle tecelli edeceğini bildirmiştir.
“Allah, Ramazan ve Kurban bayramı günlerinde yeryüzünde rahmetiyle tecelli eder. Öyle ise namaz ve ziyaret için evlerden dışarıya çıkın ki, rahmet size dokunsun." (İbn-i Asakir)



Bayram gününün sünnetleri nelerdir?

Bayramda nelerin yapılması sünnettir?

• Erken kalkmak
• Gusletmek
• Misvak kullanmak
• Güzel koku sürünmek
• Yüzük takmak
• Bayram namazına giderken (sayıca tek olarak, 1,3,5 gibi) hurma yemek
• Bayram namazına yaya olarak gitmek
• Bayram namazına gidiş ve dönüşte farklı yollardan gitmek
• Sevindiğini belli etmek (asık yüzle bulunmamak)
• Fıtr sadakası vermek
• Akrabaları ziyaret etmek
• Büyükleri ziyaret etmek (ilim öğrenilen kişiler, manen büyük kimseler gibi)
• Yaşlıları ziyaret etmek
• Kabir ziyaretinde bulunmak
• Hususen çocuklarla ilgilenmek onları sevmek, sevindirmek ve neşelendirmek
• Dargınlıkların giderilmesi
• Kardeşlik duygularının kuvvetlendirilmesi
Bunlarla beraber; bayram günleri sevinç günleri olduğu için, bu sevincin açıklanmasına sebep olacak meşru dairede olan ve günah unsurları taşımayan oyun ve eğlenceler caizdir. (Müslim) (Camiü’s-Sağir)



Teşrik Tekbiri Nedir, Ne Zaman Başlar?



Teşrik tekbirleri arefe gününün sabah namazında başlar...

Kurban bayramının öncesindeki arefe gününün sabah namazından itibaren, Bayram'ın dördüncü gününün ikindi namazına kadar, yirmi üç vakit farz namazın arkasından birer defa alınan tekbirlere teşrik tekbiri denir. Bu tekbir şu şekildedir:
اَللّهُ اَكْبَرْاَللّهُ اَكْبَرْلاَ اِلهَ اِللّهُ وَاللّهُ اَكْبَرْ اَللّهُ اَكْبَرْ وَ لِلّهِ الْحَمْدْ
"Allahü ekber Allahü ekber. Lailaheillallahu vallahu ekber. Allahü ekber ve lillahilhamd."
Fıkıh alimlerinin büyük çoğunluğuna göre vacip olan teşrik tekbirleri unutmamalıdır.





Bayram namazı nasıl kılınır?

Bayram namazından sonra okunan hutbenin hükmü nedir? Bayram hutbesi ne zaman okunur?

Kime cuma namazı farz ise; o kimseye bayram namazı kılmak vaciptir. Bayram namazlarından sonra okunan hutbeler sünnettir, cuma hutbesi gibi farz değildir, cuma hutbesi namazdan önce, bayram hutbesi ise namazdan sonra okunur. Bayram namazları hicretin birinci yılında meşru kılınmıştır.
Bayram namazının vakti, güneşin doğup, ufukta bir veya iki mızrak boyu yükselmesinden itibaren başlar ve zevâl vakti denilen güneşin tam tepeye dikilme zamanına kadar devam eder.
Bayram namazları ikişer rekattır. Cemaat şartı vardır. İmam okuduğu sureleri dışından (cehren) okur. Ezan ve kamet getirilmeksizin, imam iki rekat Ramazan veya Kurban Bayramı namazına diye; cemaat de aynen imam gibi, hangi bayram namazını kılıyorsa o bayram namazına niyet eder ve imama uyduğunu söyler. Şöyle ki: Niyet ettim Allah rızası için iki rekat Ramazan Bayramı namazını kılmaya, uydum imama der. İmam ve arkasından cemaat "Allâhü ekber" diyerek iftitah tekbiri'ni alır. Arkasından hep birlikte eller bağlanır ve gizlice "Sübhaneke" okunur. Sonra imam açıktan, cemaat sessizce arka arkaya üç tekbir alır. Her tekbirde eller kulak hizasına kadar kaldırılır ve arkasından aşağıya indirilir. her iki tekbir arasında da üç defa "sübhanallah" diyecek kadar durulur. Üçüncü tekbirin ardından eller bağlanır ve imam gizlice "eûzü besmele" çeker. Arkasından açıktan Fatiha ile bir sure okur veya en az Kurân'dan üç ayet veya üç ayet miktarı bir ayet okur. Bunları okuduktan sonra hep beraber "Allahü ekber" diyerek rukûa gidilir. Normal namazdaki gibi rukû ve secdeler yapıldıktan sonra ayağa kalkılır ve eller bağlanır. Yine imam içinden gizlice besmele çeker. Açıktan Fatiha ve bir zammı sûre okuduktan sonra, tekrar "Allahü ekber" diyerek üç defa tekbir alınır. Her tekbirde, birinci rekatta olduğu gibi eller kaldırılır ve tekbir aralarında yine üç defa 'sübhanallah' diyecek kadar durulur. Tekbir aralarında eller bağlanmayıp aşağıya salıverilir. Dördüncü tekbiri de imam açıktan; cemaat gizli alarak, rukûa giderler. Normal bir namazdaki gibi, rukû' ve secdelerden sonra oturulur. "Ettehıyyatü.." "Allahümme salli ve Bârik" duaları ile "Rabbenâ âtina.." duaları okunduktan sonra iki tarafa selâm verilir.
Namaz bu şekilde tamamlandıktan sonra, hatip hutbeye çıkar ve oturmadan, hutbesine başlar. Bayram hutbelerine tekbir ile başlanır. Hatip Ramazan Bayramı hutbesinde, fıtır sadakasına dair; Kurban Bayramı hutbesinde ise kurban kesmenin adabına ve teşrik tekbirlerine dair bilgiler verir.
Kurban Bayramı namazını vaktinde kılmak için biraz acele etmek; Ramazan Bayramı'nda ise biraz tehir etmek sünnettir.
Bayram namazından evvel gerek evde ve gerek camide; bayram namazından sonra da camide nafile namazı kılmak mekruhtur. Eve gelirse kılınabilir.
Bayram namazına yetişemeyen kimse, artık onu kaza edemez ve tek başına kılamaz. Dilerse döner gider, dilerse dört rekat nafile namazı kılar.

Www.burhandergisi.com