.
İNSAN İLİŞKİLERİNDE ÖNCE SEVGİ Mİ GELİR SAYGI MI?
Bir okurum soruyor insan ilişkilerinin güzel devam etmesi için şart olarak sevgi mi önce gelir saygı mı diye.

Efendim, beşeri münasebetlerin güzel başlayabilmesi ve güzel devam edebilmesi için sevgi, saygı sabırdan hangisi önce gelir diyorsunuz. Bir ilişkinin güzelliği için önce hangisi gelir sorusuna cevabım önce saygı olacak. Çünkü yeni tanıştığımız bir insana hemen sevgi duyamayız. O zamana bağlı bir duygudur. Ama kim olursa olsun tanıştığımız insana önce saygıyla hareket edersek zamanla bu ilişki sevgiye dönüşebilir. Her insanda baştan bize ters gelen taraflar olabilir. Zamanla bu engeller saygıyla aşılır. Belki de onun hareketleri doğrudur da biz yanlış hareket ediyoruzdur. Ben, saygıyla pek çok negatifliğin halledileceğine inanıyorum. O insanın önce Allah yarattığı için, Allah’ın kulu olduğu için saygıyla karşılayacağız. Düşünceleri, davranış tarzları ne olursa olsun yine ona Allah’ın kulu olduğu için saygı göstereceğiz. İngilizlerin bir atasözü var: “Gerçek centilmen” diyorlar, “bir sokak kızıyla da karşılaşsa ona da saygılı davranandır.” Saygı, herşeyin özüdür, ruhudur, kalbidir. Kendilerine saygısı olmayan kimseler başkalarına da saygılı olamazlar. Yalnız insanlara değil hayvanlara karşı da bitkilere, eşyaya, cemadata karşı da saygılı olmalıyız. Bir kitap saygıyla okunmaya başlanmazsa o kitaptan gereken faydayı sağlayamayız. Mutfakta bulaşıklar yıkanırken son derece saygılı olmalıyız. Eğer yıkadığımız tabakları, bardakları, fincanları sadece bir eşya olarak görüyorsak mana yolunda bir adım dahi gitmemişiz demektir. Rahmetli eşim, Rana Hanım, 44 yıllık evliliğimizde bir kere dahi bir tabak, bir bardak, bir fincan kırmadı. Çünkü Rana Besmele çekmeden hiçbirşeye el uzatmazdı. Ben, evime girerken saygıyla bütün eşyaya, kitaplarıma selam veririm. Apartmanda oturan herkese kim olursa olsun saygıyla selam veririm. Bir dükkana girerken, bir restorana girerken, bir kafeye girerken saygıyla selam vermek ne güzel, ne ince bir davranıştır. Evde, işyerinde, çevremizdeki melekleri de selamlamak ne güzel bir adettir. O zaman insanın oturduğu ev de, çalıştığı işyeri de ona cennet gibi gelmez mi? Bir resim sergisine girerken kapıdan içeriye Besmeleyle girmek, her bir tablonun önünde edeple, saygıyla durmak, konuşmadan, sükut içinde o tablolardaki güzelliği algılamaya çalışmak ne kadar muhteşemdir. Ne zaman cumhurbaşkanlığı senfoni orkestrasına gitsem konser başlamadan önce dua ederim. O eserlerdeki güzelliği algılayabilmem için Allah’dan niyazda bulunurum. Aynı şeyi elbisemizi giyerken, kravatımızı takarken de yapmak sanırım hayata apayrı bir renk katar.

Görülüyor ki efendim, hayatta huzurun, mutluluğun, başarının şartı önce saygıdan geçer. Saygı ve sevgi bizi gittiğimiz her yerde mutlu ve huzurlu kılar. “Ben” in, egonun, nefsin olduğu yerde saygı da olmaz. Nefs, daima önce ben der. Halbuki, hayatın ve güzelliğin sırrı “Sen” dedir. 1956 yılında Özdemir Asaf’ın bir şiir kitabı çıkmıştı, “sen” kelimesi üç kere alt alta yazılmıştı. Merhumun en güzel kitabıydı. Okumaya doyamamış, hemen ezberlemiştim.

“Sen bana

Sen desen de olur, demesen de olur

Ama, ben sana sen diyeceğim

Düşün dur”

mısraları dilimizden düşmezdi.

“Kim o deme boşuna

Benim, ben

Öyle bir ben ki gelen kapına

Baştan başa sen”

Hayatın, güzelliğin, mutluluğun, başarının sırrı “sen” diyebilmededir. “Sen” diyebildiğimiz zaman bütün kapılar açılır, bütün müşküller halledilir. Aşka giden yol “Sen” kapısıyla aralanır. İnsanlara “ben” yerine “sen” dedirten ancak saygıdır. Öyle bir saygı ki insanıyla, hayvanıyla, bitkisiyle, eşya ve cemadatıyla bütün kainatı kaplar. Ve o zaman insanın dünyası da, ahireti de cennet olur.

Selam, sevgi ve saygı ile.

Sabri Tandoğan
Aziz Ruhları Şad Olsun.