Değerli Üstâdım,

Hürmetle, muhabbetle bir daha merhaba! Mektubum dolayısıyla konuya gösterdiğiniz ilgi için ve bana ilâve bilgileri paylaşma imkânı verdiğiniz için müteşekkirim... Efendim, birgün çalıştığım şubeye yaşlı bir hanımefendi ve yirmili yaşlarda kızı, Faizsiz Bankacılık hakkında bilgi almak ve eğer mutmain olurlarsa hesap açtırmak üzere birlikte geldiler.. Bize uğramadan önce, klâsik bankalardan birinde bulunan hesaplarını kapatmışlardı ve orada hesaplarına tahakkuk etmiş faiz sebebiyle rahatsızlardı.. Söylediklerinden şu anlaşılıyordu... Paralarını evde saklamaktan çekindikleri için bankada bir hesap açtırmanın daha güvenli olacağını düşünmüşlerdi. Faizsiz bankacılık hakkında bilgi sahibi olmadıkları için de direkt olarak klasik bankalardan birinde hesap açtırmışlardı.. Ancak, aradan geçen zaman onları faiz geliri konusunda tedirgin etmeye başlamış ve nasıl çözüm bulacaklarını düşünmeye başlamışlardı.. Bize geldiklerinde ve faizsiz bankacılık hakkında bilgi almak istediklerinde, biraz önce kapattıkları banka hesaplarından çektikleri para ellerindeydi.. Kendileriyle yaptığımız sohbet neticesinde verdiğimiz bilgiler içlerine sinmiş olmalı ki, bizde bir katılım hesabı açtırmaya karar verdiler.. İlâve olarak bana bir soru daha yönelttiler... Bankadan aldıkları para, anapara+faizden oluşuyordu.. Ellerinde bulunan bu fazlalığı kendi ihtiyaçları için kullanamayacakları inancı ile kafa yoruyorlar ve görüş soruyorlardı... Eğer, yanlış hatırlamıyorsam kendilerine şöyle demiş ve şunları tavsiye etmiştim.. "Şu anda kapıdan tanımadığım bir insan içeri girse ve çantasından çıkardığı para ile bir hesap açtırmak istese, bu paranın nereden kazanıldığını (helalden mi; haramdan mı) sormak bize düşmez.. Biz, o hesabı memnuniyetle açarız... Ancak, burası "faizsizliği" ilke ve hedef edinmiş bir işletme.. Varlık esası bu! Biz de bu esasın bekçilerindeniz.. Elinizdeki paranın bir kısmının faizden kazanılmış olduğunu bile bile onu da buradaki yeni hesabınıza yatırın ve siz de güle güle harcayın kullanın diyemem! Dolayısıyla, o meblağın malum miktarını buradaki hesabınıza lütfen yatırmayın!" Bu yaklaşım onları daha da mutlu etmişti ve fakat kendi ihtiyaçları için kullanamayacakları bu parayı ne yapacaklarına karar veremiyorlardı.. Bu hususta da kendilerine yardımcı olmak maksadıyla gönlümden geçeni ve aklımın erdiğini söyledim... "Bence, o miktarı gerçekten ihtiyaç sahibi olduğunu bildiğiniz birine verin ve yaptığınız bu bağışı gerçek bir bağış gibi telakki etmeyin.." Aradan zaman geçti ve bize tekrar uğradılar... Geldiklerinde, sevinçle şunu söylediler.. "Faiz olduğu için kullanmadığımız parayı, gecikme faizi ile birlikte kredi kartı borcunu bankasına ödeyemeyen birine verdik.. İlginç olan, onun ihtiyacı olan rakam tam bizim elimizdeki kadardı... Kısacası, elimizdeki faiz geliri ile bir başkasının faiz borcunu kapatmış olduk.." Konuya, bu -benim için- tatlı anımı paylaşarak girmek istedim.. Sevgili Üstadım; aslında faizsiz bankacılık kendini başarıyla tanıtamadı.. Meselenin merkezinde tanıtım sorunu önemli paya sahip! Mikro düzeyde bizler çalışanlar olarak tanıtım ve temsili başarıyla yerine getirdik kanaatindeyim. Ancak, makro düzeyde yıllar su gibi akıp geçti ve faizsiz bankacılık topluma mâlolamadı!! İkinci olarak, İslam dünyası özellikle faizsiz bankacılığın gelişme çağında Riba konusunda esaslı ilmî-dînî kondisyon ortaya koyabilmeliydi!! Maalesef, bu da mümkün olmadı!! Bugün, hâlen daha elimizdeki ribâ tanımı, çağın getirdiği yeni soruların ve sorunların cevaplarını vermede veya bulmada yeterli olamıyor.. Uzmanlar, benim yukarıda bahsi geçen hanımefendilere cevap verdiğim gibi, faize ilişkin kendilerine yöneltilen sorulara cevap verebiliyorlar ama bütün bunlardan -tabiri caizse- bir içtihadı birleştirme kararı çıkarmak mümkün olmuyor! Böyle düşündüğüm ve uygulamanın içinden geldiğim için 2008 yılında, bendeniz de Ribâ üzerinde ilmî-dînî ölçeği haiz, daha önce yapılmış çalışmaların tekrarı olmayacak özel bir çalışma yapmak niyetindeyim.. Niyazım Yaradan'dan, bu hususta başarı için... Faizsiz Bankacılık konusunda ilgilenenlerin derli toplu bilgiler edinebilmeleri için internette bir tarama yaptım. Bu vesileyle, tavsiye edebileceğim adreslerin listesini bir tertip hâlinde arz ediyorum..

1) Katılım Bankaları Birliği'nin çok özlü tanıtım videosu: http://www.tkbb.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=101&Itemid=408

2) Faizsiz Bankacılık sisteminin esasları ve işleyişine dair en çok sorulan sorular ve cevapları: http://www.tkbb.org.tr/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=46&Itemid=83

3) Konuya ilişkin farklı bir powerpoint sunuş: http://www.tkbb.org.tr/index.php?option=com_doqment&cid=4&Itemid=105

4) Sistemi anlatan akademik bir çalışma: http://www.tkbb.org.tr/index.php?option=com_doqment&cid=15&Itemid=813

5) Yeni bir kitap: http://www.suleymaniyevakfi.org/ticaretfaiz/kitap.html

En kalbi saygılarımla,

Kardan Adam

Sayın Sabri Tandoğan'ın cevaben yazdıkları :