Sayın Berna Özkan,

19 Haziran 2006 tarihli mailinizi aldım. Efendim siz hiç bir çöl gecesini yaşadınız mı? Hatta bırakın çölü, hiç Urfa'ya gittiniz mi? Urfa'da geceleri sanki göğün yere doğru yaklaştığını, sanki ellerinizi uzatsanız, yıldızları tutabilecek gibi hissettiğiniz oldu mu? Bir Urfa gecesinde Allah'ım sen ne büyüksün, ne yücesin, ne güzelsin ve ben şu anda ne kadar yalnızım, ne kadar kimsesiz, ne kadar çaresizim dediğiniz oldu mu? O söylediğiniz bölgelerde insanın duygu dünyası, düşünce alemi tamamen farklı oluyor.

Hz. Ömer'e sormuşlar. Efendim demişler. Siz cennetle müjdelenen bir insansınız. Kimin imanına sahip olmak isterdiniz? Hz. Ömer içini çekmiş, hani demiş çölde yalnız yaşayan, kimsesiz, bütün sevdiklerini kaybetmiş yaşlı kadınlar vardır. Onlar gece yıldızlara bakarak ağlarlar. Kendilerini Allah'a daha yakın hissederler. İşte ben böyle bir çöl kadınının imanına sahip olmayı ne kadar isterdim.

Efendim, bu sorduğunuz soru bugün bilim dalı olarak Paris'te Sorbonne Üniversitesinde işleniyor. İnsan ile iklim arasında aklınızın, havsalanızın alamayacağı kadar yakın bir ilgi var. Nice yıllar düşündüm. Acaba dedim, neden bir Dostoyevski, bir Tolstoy, dünyanın en büyük romancıları, neden bütün dünya edebiyatı Çehov ayarında bir hikayeci yetiştiremedi? Çok düşündüm, çok soruşturdum. Neticede olayı Rus iklimine ve o iklimin yarattığı Rus kültürüne bağladım. Biliyor musunuz, Rusya'da uzayıp giden alabildiğine büyük topraklar ve bu topraklarda hüküm süren, alabildiğine uzun süren kış geceleri, ancak böyle bir kültür doğurabilirdi. O kültürde insanlar, dağlar gibi yapayalnızdı, kimsesizdi.

Ben dağ insanıyla, deniz insanının da ok farklı özellikler gösterdiğini gördüm. Siz bir büyük dağa çıkın. Oradan güneşin batışını seyredin. Bir deniz kenarına inin, gurubu seyredin, ne demek istediğimi hissedecek, anlayacak, ürpereceksiniz. Bu konu daha derinlere inecek olursak günlerce devam edebilir. Ben size şimdilik kısa kısa ipuçları verdim. Takıldığınız bir yer olursa lütfen bildirin. Konuya yeniden eğilelim. Selam, sevgi ve saygı ile...

Sabri Tandoğan

Sayın Sabri Tandoğan'ın cevaben yazdıkları :