İNSAN VE EDEP
Eklenme Tarihi : 12/7/2009 3:03:23 PM
İnsanlar yalnız. Çünkü aralarında köprüler kuracak yerde duvarlar inşa ediyorlar. Karşılaştığımız her insan en azından bir yönüyle bizden üstündür. Ondan bir şey öğrenebiliriz. Büyük insanlar dinlemeyi tekellerine alırlar, küçük insanlar konuşmayı. Sevgideki en asil hareket saygıyla dinlemektir. Aşkla, heyecanla dinlemek. Başkalarına, size nasıl davranılmasını istiyorsanız, öyle davranınız. Hayvanlar bile sahiplerinden sevgi, saygı, ilgi beklerler. Bulamadıkları zaman mutsuz olurlar. İnsanlar sözü ile değil, fiili ile öğüt verenleri severler. Öğüt verdiğin hususu önce kendin uygula. Bir insanı suçlamadan önce dinleyin. Empati, başkasının dünyasına girebilmek, dünyayı onun gözleriyle görebilmektir. Kendine liderlik yapamayan, başkalarına hiç yapamaz. İyi bir dinleyici, sadece sevilen, popüler bir insan olmakla kalmaz. Aynı zamanda çok şey öğrenir. Etkili iletişimin temeli iyi dinlemektir. Kendinizden başka kimseyle ilgilenmiyorsanız, başkalarını dinleyemezsiniz. Dinlemek sadece kulakla olmaz. Karşınızdaki kimseyi bütün hücrelerinizle dinleyin. Onun beden dilini gözleyin. Yüz ifadesindeki değişimleri saptayın. Gözlerine bakın. Her şey yalan söyleyebilir ama gözler asla. Bir insanda gören kim? İşiten kim anlamaya çalışın. Âmâ Peygamber var ama, sağır Peygamber yoktur. Söylenenleri ruhen ve bedenen duyun. Dikkatle dinleyin. Dikkatinizi odaklaştırın. Unutmayın, dikkat bir bütündür, bölünemez. Kimsenin sözünü kesmeyin. Bu çok ayıptır. İnsanların düşüncelerine basmak, ayaklarına basmaktan daha büyük bir acı verir. İnsanların söylediklerini büyük bir ilgiyle dinleyerek, onların kendilerini ifade etmelerine imkan verin. İnsanlar kendilerini ifade edemedikleri sürece, mutsuz olurlar, huzursuz olurlar. Sinirli olurlar.
Söylenenleri hatırlamaktan çok anlamaya çalışın. Anlam sözcüklerde değil, insanlardandır. Anlama becerimiz ne kadar artarsa, o kadar iyi bir dinleyici oluruz. Konuşurken, dinlerken hemen yargıya varmayın. Bırakın, karşınızdaki tamamen, sonuna kadar, aşkla dinlendiğini bilsin. Asıl amacını anlamaya çalışın. Bu sabrı gösterin. Karşınızdaki tamamen, sonuna kadar, aşkla dinlendiğini bilmelidir. İyi bir dinleyici olmak için hiçbir zaman vakit geç değildir.
Yargılamayın, dinleyin ve anlamaya çalışın. Biz insanları anladığımızı sanıyor, hemen hükmü veriyoruz. Ne kolay iş.
“Anladım, imkansız şey, bir insanın başka bir insanı anlaması…” diyor. Attila İlhan. Bırakın başka insanları, acaba biz kendimizi tanıyor muyuz? Anlıyor muyuz?
Önemli olan yeryüzündeki bir kum tanesinden, gökyüzündeki samanyoluna kadar, bütün bir kâinatı, Muhammedî bir aşkla kucaklamaktır. Allah’ın yarattığı her şey güzeldir. Evrende fonksiyonu olmayan hiçbir zerre yoktur. Ne ki vardır, yaratılmıştır, bilelim ki bir işleve sahiptir. İş onu bulup çıkarabilmektir. Ne olur itiraz etmeyin. Allah, abesle iştigâl etmez.
Eğer söylediğin güzelliğin şarkısı ise, çölün ortasında tek başına olsan bile, bir dinleyenin muhakkak bulunur. Gözlerini gerçekten açıp bakarsan bütün görüntülerde kendini görürsün. Kulaklarını açıp dinlersen, bütün seslerde kendi sesini duyarsın. Bana kulak ver ki, sana ses verebileyim. Gerçek hükümdar, tahtını dervişin yüreğinde bulandır. Yalnızca yüreklerinde giz taşıyanlar, yüreklerimizin gizlerini okuyabilir.
Herkes, âleme kendi gözlüğü ile bakar. Yunus,
“Hiç kimse bilmez bizi
Biz ne işin içindeyiz”
der ve ilave eder, o müthiş sözünü:
“Seni deli eden şey, yine sendedir sende…”
Bir Allah dostu, “Yanlız bir kere dilim tutuldu: Bir adam bana, ‘Sen kimsin?’ diye sorduğunda.” diyor.
Çok şeye sahip olan değil, Allah rızası için çok veren zengindir. Sevgi, belli bir olgunluğa erişmeden, rastgele, herkesin tadabileceği bir duygu değildir. Sevmek bir sanattır. Yalnız kitap okumakla, fakülteler bitirmekle insana ulaşılmaz. İnsanı adam eden, insanı insana ulaştıran yine insandır. Kimse, tek başına, dağlara çıkıp inzivaya çekilerek, olgunluğa, kemâle varamaz. Çok ilginçtir. Bir rehberin ışığı olmadan, burnunun dikine gidip, melekleşmek isteyenlerin, bazen ne yazık ki hayvanlaştıkları görülüyor. Yalnız akılla insan tekâmül edebilseydi, Cenab-ı Hak, Peygamberlerini, onların vârisleri olan velîlerini göndermezdi. Gerçek şu ki, ilâhî vahyin ışığı olmadan insanlar huzuru, mutluluğu bulamıyorlar. 19. Asrın büyük zekâsı Nietzche başını tımarhanenin duvarlarına vurarak öldü. O korkunç zekâsı, dev kültürü ona yetmedi. Ateist Jean Paul Sartre “Başkaları cehennemdir.” diyerek, karanlıklar içinde öldü. Çok rica ediyorum. Bir kişi gösterin, Peygamberimizi kabul etmeden, önünde saygı ile eğilmeden, huzuru, mutluluğu, ışığı bulmuş olsun…
İnsanlarda iyi yönler arayın. Mutlaka bulursunuz. İnsan gönlü ışıktan billura benzer. Işıkla dolunca ışıktan fark edilmez.
|